همزمان با رشد و نمو ، شیر خوار مهارتهایی نظیر اولین لبخند ،برداشتن اولین قدم ها و تکان دادن دستها در موقع خداحافظی را می اموزد .به این مهارت ها ، مراحل تکاملی می گوییم .اینکه در چه سنی شیرخوار به یک مرحله تکاملی برسد دارای محدوده ای طبیعی است .در صورتی که شیر خوار در ان محدوده طبیعی ،مهارت را کسب نکند میگوییم دچار تاخیر تکامل شده است .
پنج گروه مهارتهای اصلی ،مراحل تکاملی را می سازند که شامل برقراری ارتباط ،حرکات درشت ،حرکات ظریف ،حیطه شخصی اجتماعی و حل مساله است .
در حرکات درشت استفاده از گروهی از عضلات برای نشستن، ایستادن، راه رفتن، دویدن ،حفظ تعادل و تغییر موقعیت مورد ارزیابی قرار می گیرد
در حرکات ظریف استفاده از دست و انگشتان برای خوردن ،شکل کشیدن ،پوشیدن لباس و نوشتن مورد ارزیابی قرار می گیرد
در برقراری ارتباط مهارتهای زبانی و ارتباطی نظیر سخن گفتن ،استفاده از زبان بدن و برقراری ارتباط مورد ارزیابی قرار می گیرد
در حل مساله مهارت های شناختی و تفکر مورد ارزیابی قرار می گیرد .
در حیطه اجتماعی کنش و واکنش های اجتماعی و ارتباط با خانواده ، دوستان و ... بررسی می شود .
شناسایی اختلال تکاملی دراسرع وقت بسیار مهم است و درمان می تواند اثر اختلال را به حداقل ممکن برساند و در صورت شناسایی اختلال با اقدام و مداخله زودرس از دو جنبه به والدین کمک کرد که شامل درمان با اثربخشی بالا و کاهش هزینه های والدین است
.والدینی که در خصوص تکامل کودکشان نگران هستند ، ابتدا بر طبق استانداردهای موجود باید یک تست غربالگری تکامل کودکان انجام دهند (تست asq آنلاین) و سپس به متخصص کودکان مراجعه کنند و وی نیز ممکن است کودک را به متخصص اعصاب کودکان ،روان شناس کودک و یا متخصص تکامل کودکان ارجاع دهد .در هر مرحله ممکن است به مادر توصیه هایی شود که روند تکاملی را بهبود بخشیده به سلامت کودک کمک کند .
خوشبختانه امکان انجام آنلاین تست های تکاملی (تست asq آنلاین) در کودکان ایرانی فراهم شده است